Bartın’da meydana gelen maden faciasında 41 emekçi hayatını kaybetti. Soma faciası için “fıtrat” diyen Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Erdoğan yaşanan bu facia için de ‘kader planı’ tabirini kullandı. Vatandaşlar ise bu açıklamaya reaksiyon gösterdi, “Bir tane kaza yaşadık ‘Kader’ dedik. Fakat 3-5 tane art geriye gelen kazaya ‘Kader’ diyemeyiz. Soma’da 301 çalışanımızı kaybettikten sonra tekrar bunu yaşamak yazgı olabilir mi?” diye sordu.
Kamera: Ali Selim YAMANLI/SÖZCÜ
Bartın Amasra’da Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Kuruluş Müdürlüğü’nde 14 Ekim’de saat 18.15 sularında meydana gelen maden faciasında hayatını kaybeden 41 maden çalışanının akabinde, maden ocağına ait geçmiş yıllarda yayınlanan raporlar ortaya çıktı.
Sayıştay TTK 2019 Yılı Kontrol Raporu’nda, Amasra Kurum Müdürlüğü’ne bağlı madende patlamanın yaşandığı derinlikte ani gaz degajı ve grizu patlama riskinin arttığı konusunda ihtar yapıldığı tespit edildi. Fakat tüm bunlara karşın yaşanan acı olayı Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan ‘kader’ olarak kıymetlendirdi.
Patlamanın yaşandığı maden ocağının önünde açıklamada bulunan Erdoğan, “Birileri bununla dalgasını geçebilir lakin değerli değil, biz baht planına inanmış insanlarız. Mukadderat planına inandığımız için bunun ne dünü bugünü ne de yarını olmayacaktır bunlar her vakit olacaktır bunu da bilmemiz lazım” dedi.
Erdoğan, Soma’da 301 çalışanın ömrünü yitirdiği maden faciası için de “fıtrat” demişti.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 2019-2021 periyodunda maden kazalarında ömrünü yitiren personel sayısı raporuna nazaran ise Türkiye 189 personel vefatıyla dorukta yer alıyor.
Biz de Bakırköy’de halka mikrofon uzattık, “Bunu ‘kader’, ‘fıtrat’ olarak açıklamak hakikat mu, mantıklı mı?” diye sorduk.
Verilen cevaplar şöyle oldu:
“BÖYLE BİR ANLAYIŞ OLAMAZ”
Gürsel İhtilal Yim: “Hiçbir halde gerçek değil. Bunu din alımları açıklıyor, bu türlü bir anlayış yoktur, bu türlü bir mantalite olamaz. Biz sorumluluklarımızı yerine getirmeden işi Allah’a havale etmek, bir bakıma sorumluluğu Allah’a yüklemek herhalde en büyük günahlardan birisi olsa gerek.
Ben size en büyük berbatlığı yapayım, vazifelerimi yerine getirmeyeyim sonra da ‘Ne yapalım? Allah’ın takdiri bu, mukadderat.’ diyeyim. O vakit birisi cinayet işlediğinde, birisini öldürdüğünde, bir genç kıza tecavüz ettiğinde ‘Kader bu’ anlayışı ile mi hareket edelim? Gençlerimizi bu sakat anlayışla katiyetle yetiştirmememiz gerekir. Lakin devlet idaresinde bu türlü bir anlayış olursa o vakit çok berbat olur, toplum olarak bunun cezasını çekeriz.”
“ARKA GERİYE GELEN KAZAYA BAHT DİYEMEYİZ”
Hüseyin Boztepe: “Bence mantığı yok, gerçek değil. Mukadderata natürel ki inanacağız lakin önlem almak zorundayız. Örneğin; evimden çıktım Bakırköy’e geleceğim. Bakırköy’e gelene kadar birçok şey yaşayabilirim. Aracımla geldim ancak yeniden de önlem almak zorundayım.
Kendi hatamla kaza yaptım ve hayatımı kaybettim, bunu nasıl bahta bağlayacağız? Bunun siyasi ve bürokratik olarak tahlil yollarına bakmak lazım. Bir tane kaza yaşadık ‘Kader’ dedik. Lakin 3-5 tane art geriye gelen kazaya ‘Kader’ diyemeyiz. Soma’da 301 çalışanımızı kaybettikten sonra tekrar bunu yaşamak yazgı olabilir mi? Olamaz.”
“BEN FİNLANDİYA’DA YAŞIYORUM, ORADA BU TİP KAZALAR İKİNCİYE YAŞANMIYOR”
Elif Alben: “Bana nazaran değil, gerekli tedbirlerin çok kısıtlı olduğunu görüyoruz. Ben Finlandiya’da yaşıyorum. Orada bu tip kazalar bir sefer oluyor, ikince kere olmuyor müsaade vermiyorlar.”
“BU KAZALARIN ÖNÜNE GEÇİLEBİLİR”
Dilek Kalafat: “Hayır bence değil. Bu kazada maden ocağında hayatını kaybedenler birden fazla genç. Gençler taban fiyat ile geçinemedikleri maden ocaklarında çalışmak durumunda kalıyorlar. Benim ailemde de maden ocağında çalışan var, fakat emekli oldu. Bu tip kazaların, ölümlerin önüne geçilebilir. Göçüklerde tedbir alınabilir, bence burada ihmal var.”
“AKLINI KULLANMAYANLAR YAZGI İLE İNSANLARIN VEFATINI ÖZDEŞLEŞTİRİYOR”
Talat Yılmaz: “Allah akıl vermiş onu kullanmamız gerekiyor. Onu kullanamayan beşerler yazgısı, insanların mevti ile özdeşleştiriyor… Baht: İnsanın aklı, beyni, fikridir. Tedbirini almıyorsun ondan sonra ‘Kader’ diyorsun. Ben bunu kabul etmiyorum.”
“YOLA ATLAYIP OTOMOBİLİN ALTINDA KALSAM BUNA BAHT DİYEMEM”
Nahit Sayar: “Tedbir alındığı vakit kaza büyük bir ihtimalle bertaraf edilir lakin alınmazsa kaza meydana gelir. Dinimizde bahta inanmak vardır fakat tedbirinizi alacaksınız. Tedbir, önlem almadan buna baht diyemeyiz. Ben yola atlayıp otomobilin altında kalsam buna baht diyemem.”
“BUNU FITRAT İLE AÇIKLAYABİLECEK TEK KİŞİ CUMHURBAŞKANI…”
Ömer Baştaş: “Bunu bahtla, fıtratla açıklayacak bir kişi var o da Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan… Bilmiyorum vicdanı el veriyor mu? Tedbir alınsa bu türlü olmazdı. Her olayın sonunda da ‘En gerekli önlemleri alacağız.’ diyor. Lakin kazalar olmaya devam ediyor…”
“TEKNOLOJİYİ YENİLEMEDEN BU KAZALARIN ÖNÜNE GEÇEMEZSİNİZ”
Arslan Atalı: “İşçi vefatlarını mukadderat ile açıklayamazsınız. Neden Almanya’da olmuyor? Almanya’da bizden daha fazla kömür ocakları var. Belçika’da bizden daha çok kömür ocakları var. Belçika’da 63 sene evvel bir iş kazası olmuş. 63 yıldır bir iş kazası meydana gelmiyor.
Türkiye’de neden bu tip kazalar oluyor? Ben maden yüksek mühendisiyim. Türkiye’de kömür madeni ocakları çok eski teknoloji ile donatılmış ve teknoloji yenilenmemiş. Teknolojiyi yenilemedikten sonra ocaklardaki sistemi yenilemedikten sonra iş kazalarının önüne geçemezsiniz. Bunun için yatırım gerekli, bu yatırımı da Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun yapması gerekir. Şayet bu yatırımları yapmazsanız kazaların önüne geçemezsiniz.”