Dünyanın en büyük barosu olan İstanbul Barosu hafta sonu Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek Genel Şura ile yeni lider ve idaresini belirleyecek. Yedi avukat kümesinden sekiz aday baro başkanlığı için yarışacak. 51 bin 352 kişinin oy kullanacağı düşünülen baronun lider adayları şöyle:
– Evvel Prensip Çağdaş Avukatlar Kümesi adayı Filiz Saraç.
– İstanbul Barosu İdare Heyeti Üyesi ve Evvel Avukat Kümesi’nin adayı Avukat Elif Görgülü.
– Evvel Prensip Çağdaş Avukatlar Kümesi Yükseliş Hareketi adayı olan Hasan Kılıç.
– Bağımsız Avukatlar Kümesi’nin adayı Gülden Sönmez.
– Avukat Hakları Kümesi’nin adayı Mustafa Gökhan Ahi.
– Avukat Mert Er Karagülle.
– Milliyetçi Avukatlar Kümesi ismine Hakan Çatak.
– Genç Hukuk Hareketi’nden Türkan Kara.
İstanbul Barosu seçimi öncesinde adaylarla görüştük. Kelam sırası İstanbul Milliyetçi Avukatlar Kümesi’nin adayı Hakan Çatak’ta…
‘ETKİ VE İDARE YETERSİZLİĞİ VAR’
Baro başkanlığına neden aday oldunuz?
Kurumsallaşma sürecini süratli adımlarla tamamlamak üzere olan ve Türk hukuk topluluğu için son derecece değerli bir kazanım olarak gördüğümüz mesleksel platformumuz İstanbul Milliyetçi Avukatlar Kümesi (İMAG) içinde kuruluştan itibaren çeşitli vazifeler aldım. Baro başkanlığına adaylık kararı, uzun vakittir birlikte çalıştığımız arkadaşlarla birlikte verdiğimiz, demokratik seçimlere dayalı bir karardır. Bu manada mesleksel birikimimiz, deneyimimiz ve meslektaşlarımızın teveccühü ile kendimizi İstanbul Barosunu yönetmeye kâfi gördük. İstanbul Barosu idaresine yalnızca eksikleri tamamlamak için aday olmadık, mevcut sistemi yenilemek ve geliştirmek için de bu misyona talip olduk. İstanbul Barosunda politik ve bürokratik baskının yanında tesir ve idare yetersizliği olduğu niyetindeyiz. Gelinen noktada mesleksel problemlere süratli ve kâfi yanıt verilemediği açıkça ortadadır. Yanlışlıklara reaksiyon yoksa Baro fonksiyonunu yitirmeye başlamış demektir. Bizlerin takım olarak bu yansıyı mevcut idare ve başka aday kümelerden çok daha aktif verebileceğimize dair bir inancımız bulunmakta.
Sizi başka adaylardan ayıran özellik nedir?
İstanbul Barosu Başkanlığı’na aday olan tüm lider ve şura adayı meslektaşlarım, yalnızca bu güçlü gayrete talip olmaları sebebiyle bile çok kıymetlidirler. Bir kıyaslama yapmayı bu bakımdan uygun bulmuyorum. Fakat kendimizi tanımlayabilirim. Şayet bir farkımız varsa bunu şahsen meslektaşlarım takdir etsin isterim. Biz direkt mesleğin içinden gelen, icra dairelerini, mahkeme kalemlerini, duruşma salonlarını, adliye koridorlarını çok uygun bilen faal avukatlık yapan hukukçularız. Genelde hukukun, özelde avukatlığın meselelerini empati yoluyla hissetmeye çalışmıyoruz. Biz her icra dairesinin, her adliyenin yolunu adeta gözü kapalı bulabilen avukatlarız. Dolaysıyla en temel farkımız sıkıntıları hisseden değil şahsen alanda yaşayan taraf olmamızdır.
. ‘BİR AYRIŞMA GEREKLİ…’
Avukatların sık sık savunma alanında engellendiklerini duyuyoruz. Sizce savunmanın en değerli sıkıntıları neler? Bu problemlere ne cins tahliller öneriyorsunuz?
Avukatın kanıt toplamasının önündeki kısıtlamaların giderilmesi, kamu misyonu ifa eden avukatın yasal taleplerinin yerine getirilmemesinde kasıt ve ihmali bulunan kamu görevlilerine verilecek cezaların avukatlık kanununda açıkça düzenlenmesi koşuldur. Kimi hukuk davalarında ve arabuluculuk süreçlerinde avukatla temsil zorunluluğunun getirilmesi, ceza yargılamalarında avukatla temsil zorunluluğunun kapsamının genişletilmesi üzere çok öncelikli gereksinimlerimiz ve sıkıntılarımız bulunmakta. “Silahların eşitsizliğine” yol açan bu gereksinim ve meselelerimizin yapılacak kanun değişiklikleri ile hemen giderilmesi gerekli. Bu eşitsizliğin öteki tarafındaki Cumhuriyet Savcısı, artık asli vazifesi gereği fiilen kolluğun başına geçmeli ve kolluk kuvvetleri hukukî kontrolü olmayan hiçbir iş yapmamalı. Savcılar, yargıçlarla birebir lojmanda, tıpkı serviste, tıpkı masada, komşu odada olmamalı. HSK’den başlayarak bir ayrışma gerekli ve kaidedir.
‘EN DEĞERLİ SORUN YARGININ SİYASALLAŞMASI’
Şu an Türkiye’de yargının bulunduğu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Yargının meseleleri sizce nelerdir?
Yürütmenin yargı ve yargıçlar üzerinde hiçbir tesiri olamaz, olmamalı. Sıfatlarını kullanarak görüşlerini bildirebilirler, eleştirebilirler. Yürütmenin vazifesi, yargının bağımsız olarak çalışmasına hizmet etmektir. Bu gerçeği, sarsacak, değiştirecek ve kuşkuya düşürecek süreç, hareket ve telaffuzlarda bulunamazlar. Bu tarafıyla yargı her geçen gün siyasallaşmakta ve bağımsızlığını kaybetmekte. Bize nazaran en kıymetli sorun yargının bu kadar siyasallaşmasıdır.
‘FEYZİOĞLU’NU ÂLÂ HATIRLAMAYACAĞIZ’
Türkiye Barolar Birliği’nin eski Lideri Metin Feyzioğlu Lefkoşa Büyükelçiliği’ne atandı. Yapılan bu atamayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bir büyükelçi atamasını, bir hukukçu olarak yalnızca yetkinlik açısından kıymetlendirmek isterdim. Çünkü kimin, hangi büyükelçiliğe atanacağı konusunda yetki ve sorumluluk elbette siyasilerdedir. Metin Bey’in atanmasını da eski sıfatından bağımsız olarak lakin bu türlü değerlendirebilirim. Bu sorunun sorulma sebebinin Metin Feyzioğlu‘nun bir evvelki TBB Lideri olması ve TBB Başkanlığı’na seçilmesi sonrasındaki duruşuyla, siyasal iktidarla bağlantılarının evrildiği devirdeki duruşu ortasındaki bariz fark olduğunu düşünüyorum. Daha öz bir söyleyişle Metin Feyzioğlu’nun siyasal iktidara sonradan duymaya başladığı yakınlığıdır.
Oysa barolar ve TBB misyonları gereği hukuksuzluklara karşı çaba merkezleridir. Liderler da bu çabayı temsil eden hukukçulardır. Bir ülkedeki hukuksuzlukların direkt yahut dolaylı tek muhatabı siyasal iktidar olduğundan, kimin iktidar olduğuna bakılmaksızın barolar ve TBB genel olarak iktidarlarla arbedeli. Bu arbedeyi elbette bu biçimde yapamazsınız. Bu nedenle misyon müddetleri içinde baro liderlerinin ve TBB Liderinin iktidarlarla yakınlığı değil uzaklığı konuşulur. Metin Beyefendi ileri de kendince başarılı bir büyükelçi olarak anılsa dahi biz kendisini maalesef âlâ hatırlamayacağız. Hafızalarımızda çoklu baro düzenlemesinin sorumlusu ve baroları bölen birlik lideri olarak kalacak.
‘BU ÇARPIK SİSTEM ASLA KABUL EDİLEMEZ’
Stajyer avukatlarla ilgili bir çalışmanız var mı?
Hukuk eğitiminin nicelik ve nitelik olarak tekrar planlanması mecburî. Mesleksel kalitenin yükseltilmesine yönelik olarak, hukuk fakültelerindeki eğitim müfredatına meslek derslerinin eklenmesi, öğrencilerin adliye ve avukat yanı stajlarını yaparak uygulamayı da öğrenmeleri sağlanmalı. Böylelikle Hukuk Fakültesi öğrencilerinin meslek pratiği geliştirilecek ve işin mahiyeti konusunda tecrübe kazanmaları sağlanmış olacak. Genç meslektaş adaylarımıza uygun ekonomik takviye ve toplumsal güvenlik sağlamayan, emeklerinin sömürüldüğü bu çarpık sistem asla kabul edilemez. Stajyer meslektaşlarımızın adliye stajı devrindeki fiyat ve toplumsal güvenlik hakları için yasal düzenleme yapılmalı, düzenlemenin maliyeti yargı gelirlerinden karşılanmalı. Staj eğitim merkezi uygulamasının genişletilmesi, pratik çalışmalara tartı verilmesi, mevcut hukuk fakültelerinden mezun olan fakat kâfi hukuk eğitimi alamamış genç meslektaş adaylarımıza gereksinim duyacakları mesleksel bilgi ve birikimin aktarılması ve hukuk nosyonunun kazandırılması için baroların staj eğitim safhasında daha faal misyonlar üstlenmeleri mecburilik halini almıştır.
‘ÇOKLU BARO YANLIŞINDAN DÖNÜLMELİ’
‘Barolar bölündü tartışması’ devam ediyor. İstanbul ve Ankara’da iki baro var. Bu mevzudaki görüşleriniz neler?
Siyasal iktidarın isteği ile ihdas edilen “çoklu baro” düzenlemesinin meslek etiğine ziyan vermesinin yanı sıra, hukukun siyasallaşması, meslektaşlarımız ortasında siyasal ayrışmanın derinleşmesi, yapay çatışmalara yer hazırlaması üzere olumsuz tesirleri kaçınılmaz. Nicelik olarak küçük ve denetimi kolay barolar oluşturulmak maksadıyla getirilen “çoklu baro” yanlışından en kısa müddette dönülmeli. Esasen, siyasal iktidara “çoklu baro” düzenlemesini maddeleştirerek mesleğe ve barolara müdahale etme fırsatını, iştirakçi bir idare anlayışını reddeden mevcut baro idaresi vermiştir. Baro idaresi, kendi meslektaşlarıyla idaresi paylaşmamış, yetkiyi bölüşmemiş, kendilerine oy verenler dışındakileri ötekileştirmiştir. Yaşanan çoklu baro tecrübesinden hiçbir ders çıkartmayarak, hali hazırda kendisi üzere düşünmeyen meslektaşlarımızı “öteki” saymaya devam etmekte.
‘SÖMÜRÜ SORUNU OLDUĞUNU UNUTMAMAK GEREKİR’
Avukat mesleğinde tartışma konusu olan birtakım hususlar var. Bunlardan biri de tevkil (birini kendisine vekil etme) konusu. Birden fazla avukat yerine öbür bir avukatı göndererek iş yaptırıyor. Bunun karşılığında ise çok düşük fiyatlar ödeniyor. Binlerce avukat da bunu bir gelir kapısına dönüştürmüş durumda. Tevkil konusuna nasıl bakıyorsunuz, baro lideri olursanız bu mevzuyu kurumsallaştırma üzere bir çalışmanız olur mu?
Tevkil bize nazaran avukatların birbirleriyle dayanışmasıdır. Bu durumun sizin tabirinizle “gelir kapısına” dönüşmesinde de bir mahsur görmüyoruz. Sorun tevkil ile yapılan işe meslektaşların ödediği yahut hiç ödemediği ücrettedir. Türkiye Barolar Birliği tevkil konusunu bir tertibe sokmak ve kurumsallaştırmak için Avukatlar Ortası Mesleksel Dayanışma Projesini kullanıma sunmuştur. Lakin bu bahisteki fiyatın ölçüsü ve ödenmesindeki meseleler maalesef aşılamamıştır. Tahlil olarak ödemelerin direkt Barolar yahut TBB üzerinden yapılması sağlanabilir ancak bunun için yasal düzenleme gerektiğini düşünüyorum. Tekrar tevkille yapılan işler için tavsiye niteliğinde bir fiyat tarifesi de belirlenebilir. Tevkil konusunda konuştuğumuz fiyat meselesinin en nihayetinde meslektaşlarımızın emeklerinin yeniden kendi meslektaşları tarafından sömürülmesi olduğunu göz gerisi edemeyiz. Birebir bağlamda stajyer avukatların ve “bağlı çalışan” avukatların emeklerine uygun fiyat ödemeyenler de şahsen bizim meslektaşlarımızdır. Mevzuya ait yasal bir grup düzenlemeler yapılabilir, sistemleştirilebilir, bunların hepsi mümkündür. Fakat fiyat probleminin öncelikle meslektaşlar ortasında cereyan eden bir sömürü sorunu olduğunu unutmamak gerekir.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
İstanbul Barosu’na lider olursanız avukatların hangi meselelerini lisana getirmekte ısrar edeceksiniz?
Borcu olan yahut baro aidatını ödeyemeyen avukatın meslekten çıkartılmasını düzenleyen yasa kararlarının ortadan kaldırılması zarurî. SGK’li çalışma sisteminden “ortak avukat” sistemine acilen geçilmeli. Bu kapsamda hisse oranlarının meslek onuruna uygun bir biçimde belirlendiği, ferdi çalışmalara mani olmayacak, meslek etiğine uygun “Avukatlık Ortaklıkları” mesleksel verimliliği artıracak. Sadece kâr emeliyle kurulan, sermayeye dayalı anonim ve limited şirketler, kamu hizmeti niteliğindeki emeğe dayalı avukatlık mesleğiyle elbette uyuşmaz. Avukatlığın kendine mahsus niteliği sebebiyle avukatların birlikte çalışmasını düzenleyen, vergi, kredi ve teşvik avantajları sağlayan, hukuksal kişiliğe haiz yeni bir şirket tipi olarak “hukuki şirket” oluşumunun maddeleştirilmesi meslektaşlarımızın ekonomik geleceği açısından çok büyük kıymete sahiptir. Avukatlığın bir kamu hizmeti olması sebebiyle avukatlık fiyatlarına ait vergi düzenlemeleri avukatlar faydasına tekrar gözden geçirilmeli. Kamu avukatlarının yerine getirmiş olduğu vazife ve üstlendikleri sorumluluklar dikkate alınarak özlük hakları güzelleştirilmeli.
Sosyal medya da dahil olmak üzere reklam yasağı ihlallerinin barolarca faal bir biçimde takip edilmesi ve gereğinin yapılması zaruridir. Cinsiyeti ve yaşı ne olursa olsun, başta kendi meslektaşlarımız olmak üzere kim tarafından yapılırsa yapılsın meslektaşlarımıza karşı her türlü cinsel, ekonomik, ruhsal atak ve taciz kırmızı çizgimizdir, asla kabul edilemez. Avukatlık mesleğinin cinsiyeti, ideolojisi, siyaseti, iktidara yakınlığı olamaz. Avukatların ve baroların iktidarın sesi olması beklenemez. Avukatların akılcı, yapan ve hukukun üstünlüğünü muhafazaya yönelik her türlü eleştirisi ve muhalefeti esasen siyasi iktidarın yanlışlarını ayıklamasına ve hukukî tabandan ayrılmamasına yardımcı olacaktır. Siyasi iktidarların bunu anlaması için bütün baroların, bilhassa de İstanbul Barosu’nun tesirli muhalefeti gerekmekte.