KKTC’den BM’ye iki devletli tahlil temelinde Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) ile yeni iş birliği tekliflerini içeren bir paket sunuldu. KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “İki tarafın da gereksinimleri göz önünde bulundurularak müktesep haklarımız temelinde, kazan-kazan unsuruyla hazırlanan 4 iş birliği teklifimizi bugün sunmuş bulunmaktayım” dedi.
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, BM Siyasi İşler Kısmı Avrupa, Orta Asya ve Amerika Genel Sekreter Yardımcısı Muavini Miroslav Jenca’yı kabul etti.
Jenca’yı kabulünün akabinde gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Tatar, Kıbrıs Türk tarafı olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres aracılığıyla GKRY önderi Nikos Anastasiadis’e iletilmek üzere hazırladıkları iş birliği tekliflerini, Jenca’ya sunduğunu kaydetti.
Tatar, iş birliği tekliflerinin, KKTC New York Temsilciliği aracılığıyla da BM Genel Sekreteri’ne iletileceğini söyledi.
Kıbrıs’taki iki taraf ortasında iş birliği yapılması gerektiğinin daima altını çizdiğini hatırlatan Tatar, sağlanacak iş birliğinin, hem Kıbrıs konusunda bir uzlaşı için gereken ortamın oluşturulmasına hem de bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunacağına dikkati çekti.
Tatar, “İki tarafın da muhtaçlıkları göz önünde bulundurularak müktesep haklarımız temelinde, kazan-kazan unsuruyla hazırlanan 4 iş birliği teklifimizi bugün sunmuş bulunmaktayım. Birinci teklifim, Kıbrıs Rum tarafının tek taraflı ve maksimalist tavrından ötürü daima olarak hem bölgemizde hem de iki taraf ortasında krize sebep olan, Ada etrafındaki hidrokarbon kaynaklarına dairdir. Biz Kıbrıs Türk tarafı olarak krizlerin tahlili için daima diplomasi yolunu seçtik. Bu anlayışla iki tarafa da ilişkin olduğu ilgili tüm bölümlerce kabul edilen hidrokarbon kaynaklarına ait iş birliği irademizin teyidi olarak Rum liderliğine yeni bir teklif yapmış bulunuyorum.” dedi.
2011, 2012 ve 2019 yıllarında Ada etrafındaki doğal kaynaklarla ilgili Kıbrıs Türk tarafının iş birliği tekliflerinin masaya konulduğunu hatırlatan Tatar, bu iş birliği teklifinin hala masada olduğunu belirtti.
Tatar, tekliflerin, iki tarafa da ilişkin olan, Ada etrafındaki doğal kaynakların, araştırılması, çıkarılması, kullanılması ve pazarlanması da dahil, yönetilmesine ait olarak, eşit sayıda ve eşitlik temelinde, BM nezaretinde, iki tarafın yetkili makamlarından temsilcilerin iştirakiyle kurulacak bir komiteyle bu kaynaklara dair ortak karar alınması düzeneğinden oluştuğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Tatar, “Bugün verdiğimiz teklifimizde, bir açılım daha yaparak bahse husus iş birliği sistemin kurulmasını müteakip, süreç içerisinde bir safhada halihazırda iki tarafın başka ayrı kontrat imzaladığı şirketlerin de yetkilendirilerek bu düzeneğe dahil edilebileceğini söylüyoruz. Bu kıymetli açılım, Rum tarafının ileri sürmekte olduğu korku ve münasebetleri de ortadan kaldırmaktadır.” dedi.
“KKTC OLARAK TÜRKİYE İLE ENTERKONNEKTE ÇALIŞMALARI YAPMAKTAYIZ”
Avrupa Birliği enterkonnekte sistemine, Türkiye’ye bağlanma yoluyla dahil olmayı önerdiğini de belirten Tatar, halihazırda iki tarafın elektrik sistemlerinin birbirine bağlı olduğunu, gereksinim duyulması halinde tarafların birbirine elektrik verebileceğini kaydetti.
Tatar, “İki tarafta da artan güç arzından ötürü yaşanan zorlukları aşmak konusunda AB sistemine dahil olmak, en faal prosedür olarak ortaya çıkmaktadır. KKTC olarak Türkiye ile enterkonnekte çalışmaları yapmaktayız. Rum tarafının da buna yönelik farklı çalışmaları bulunmaktadır. Ekonomik akılla bakıldığında ve maliyetler de göz önüne alındığında hem temas yatırımı hem de bakım açısından değerlendirildiğinde, iki tarafın çıkarına olabilecek ve en erken vakitte devreye girebilecek sistem, Türkiye üzerinden sağlanacak sistemdir. Böylesine bir iş birliği yeşil güce geçiş için de kıymetli bir imkan yaratacaktır. Bu hususta da iş birliğine hazır olduğumuzu ilettim.” tabirlerini kullandı.
Üçüncü iş birliği alanı olarak, iki tarafın ortak amacı olan “yeşil güce geçiş” konusunda güneş gücünün faal halde kullanılmasını önerdiğini kaydeden Tatar, kurulmasını öngördükleri ortak komite aracılığıyla, hem iki tarafa hem de Ada’nın geneline, bu alanda yapılacak yatırımlar da dahil olmak üzere, güneş gücünden azamî yarar sağlamak gayesiyle birlikte çalışmayı da önerdiğini söyledi.
KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, “Dördüncü iş birliği teklifim olarak, iki tarafın yetkili kurumları tarafından görevlendirilecek uzman işçinin eşit sayıda oluşturacağı ve Kıbrıs’ın her iki tarafında bulunan tatlı su kaynaklarının rasyonel kullanımı ve geliştirilmesine yönelik çalışma yapmak üzere bir komite kurulmasına hazır olduğumuzu tabir ettim. Ana vatan Türkiye’den asrın projesi kapsamında ülkemize ulaştırılan suyun da bu iş birliği kapsamında ele alınabileceğini de önerdim.” dedi.
“ŞİMDİ TOP RUM TARAFINDA”
Cumhurbaşkanı Tatar, Guterres’e çok yakın vakitte sistemsiz göç ve Kıbrıs’ın mayınlardan arındırılmasına ait iki ek iş birliği önerisi sunacağını da kaydetti.
Kıbrıs Türk tarafının bu teklifleriyle eşitlik temelinde, iki tarafa, Ada’ya ve bölgemize yarar sağlayacak iş birliği alanları konusunda Rum muhataplarıyla birlikte çalışma iradesine sahip olduğunu gösterdiğini kaydeden Tatar, şöyle devam etti:
“Bu kararlılığımı, müktesep haklarımız olan hükümran eşitlik ve eşit milletlerarası statümüz korunarak ileriye götürmeye hazır olduğumu da söz ettim. Şayet hem Ada’mıza hem de bölgemizin barış, istikrar ve refahına katkı sağlanmak isteniyorsa, başta Rum tarafından olmak üzere, ilgili tüm taraflardan bu iş birliği tekliflerimizi hayata geçirilmesi konusunda olumlu tavır bekliyoruz. Anastasiadis’in bu tekliflerimize açık fikirli ve olumlu bakması tarafında teşvik edilmesini de Sayın BM Genel Sekreteri’nden rica ettim. Artık top Rum tarafındadır. Sayın Anastasiadis’e çağrım şudur; Ada’mızın ve bölgemizin geleceği için olumlu adım atılmasına biz hazırız, gelin bu değerli bahislerde birlikte çalışalım ve hem halklarımıza hem de bölgemize, önerdiğim bu iş birliği alanında birlikte çalışarak katkıda bulunalım.”
“BİZ ASLA İKİ BÖLGELİ VE İKİ TOPLUMLU FEDERASYON GÖRÜŞMEYİZ”
Jenca’nın bugün Anastasiadis’i de ziyaret ettiğini hatırlatan Tatar, Rum basınında yer alan, Rum Başkanlık Sarayı’na dayandırılan ve Jenca’nın, Anastasiadis’e “Genel Sekreterin talimatı sonucunda, müzakerelerin BM Güvenlik Kurulu kararları tabanda tekrar başlamasına müsaade edecek bir ortamın nasıl yaratılacağını araştırma vazifesini üstlendiği” tarafında bilgi verildiği halindeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını, bunu, Jenca’nın da teyit ettiğini ve bu haberi yalanladığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Tatar, “Biz asla iki bölgeli ve iki toplumlu federasyon görüşmeyiz. Bizim yeni siyasetimizin ne olduğun bütün dünya çok düzgün bilmektedir. Bizim hâkim eşitliğimiz ve eşit milletlerarası statümüz kabul görmeden resmi müzakere sürecine artık geçmeyiz. Taraflar ortasında da şu an ortak yer yoktur. Yaptığımız teklifler konusunda Ankara ile de külliyen iş birliği içerisindeyim. Türkiye’nin bu bahisteki tavrı da kıymetli.” dedi.