Asgari fiyattaki artış sonrası hangi sigorta şirketi yöneticisiyle konuşsam, ‘yandık, bittik’ diye feryat ediyor. Sanırım, taban fiyattaki artıştan tek şad olmayan kesim sigortacılar. Aslında bu memnuniyetsizlik bir müddet sonra 26 milyon şoförün sorunu olmaya başlayacak. Zira her taban fiyat artışı sonrası trafik sigortasının fiyatı da artıyor. Minimum fiyatla trafik sigortasının ne alakası var diyeceksiniz. Şöyle ki, trafik sigortasından ödenen; halk ortasında bilinen ismiyle vefat tazminatı, bir öteki ismiyle da takviyeden mahrum kalma tazminatı taban fiyata nazaran belirleniyor ve taban fiyattaki artışlar birebir trafik sigortasının maliyetine yansıyor. Dayanak gelir manasına geliyor, gelir de taban fiyat üzerinden hesaplanıyor. Yalnızca vefat tazminatı değil trafik sigortasından ödenen sakatlık tazminatının hesaplaması da yeniden taban fiyat üzerinden yapılıyor.
MALİYETLER ARTACAK
Sigortacılar bir hesap yapmış; minimum fiyatın yüzde 34 artarak 11 bin 400 liraya çıkması, trafik sigortasında maliyeti en az yüzde 40 artıracak. Çok da başınızı yormadan, biraz trafik sigortası ile ilgili sayılar vereyim ki, daha net anlaşılsın. Sayılar, 2023’ün Ocak-Mart devrine ilişkin. Yılın birinci üç ayında sigortacılar trafik sigortasında, toplam 9 milyar lira tazminat ödemişler. Bunun 5.4 milyar lirası maddi, 437 milyon lirası vefat, 1.7 milyar lirası da sakatlık tazminatı. Sayılar az geldi değil mi? Devam ediyorum. Belirttiğim üzere sigortalı yahut yakınları ile sigorta şirketlerinin anlaşamayıp da mahkemelere intikal eden ve şirketlerin ‘ileride ödeyeceğiz’ diye kenara ayırdıkları tazminatlar var. Davalar sonuçlandıkça bunlar ödenecek. Bu çerçevede de toplam ödenecek fiyat 24 milyar lira. Bu 24 milyarın 3.2 milyarı vefat, 11.6 milyar lirası da sakatlık tazminatlarından kaynaklanıyor.
2.7 MİLYAR ZARAR
İşte, şirketlerin ödeyecekleri 15 milyar liralık vefat ve sakatlık tazminatları minimum fiyat artışı ile 20 milyar lirayı geçti. Toplamda şirketlerin ödedikleri ve ödeyecekleri tazminat meblağı 32.6 milyar liraydı, 1 Temmuz tarihinden itibaren bu meblağ minimum fiyat artışı ile 38 milyar lirayı geçecek. Pekala, tıpkı periyotta sigortacılar, sattıkları trafik sigortasından toplam ne kadar prim almışlar? 17.5 milyar lira. Yani, 17.5 milyar lira prim almışlar, ödeyecekleri tazminat ise 38 milyar lira. Bundan ötürü da 2023’ün birinci üç ayında sigorta şirketleri trafik sigortasında 2.7 milyar lira ziyan açıkladı. Ne mi demek istiyorum? Minimum fiyattaki yüzde 34’lük artış, tahminen çabucak değil lakin iki-üç ay sonra trafik sigortası fiyatına yansıyacaktır. Özeti, önümüzdeki periyotta trafik sigortasının fiyatı artarsa şaşırmayın.
ÜCRET ARTIŞI NEDEN ÖNEMLİ
Trafik sigortasından ödenen vefat tazminatı konusunda maalesef taraflar ortalarında anlaşamıyor. Trafik kazasında hayatını kaybedenlerin yakınları sigorta şirketinin ödediği tazminatı beğenmiyor, mevzu mahkemelere intikal ediyor. Şunu belirteyim, vefat tazminatı uyuşmazlıklarının neredeyse yüzde 80’i mahkemelerde çözülüyor. Davalar da iki üç yıl, hatta daha uzun sürüyor. Mahkemenin hükmettiği tazminat fiyatı da o günkü minimum fiyat üzerinden ödeniyor. Örneğin, üç yıl evvelki trafik kazasında bir yahut birkaç kişi vefat etti, uyuşmazlık da hukuka yansıdı; mahkeme, vefat tazminatının, bugünkü minimum fiyat üzerinden yani, 11 bin 400 lira üzerinden hesaplanıp sigorta şirketi tarafından ödenmesine hükmediyor. Halbuki kazanın yaşandığı yıldaki minimum fiyat 2 bin 943 liraydı ve o devir vefat tazminatlarının 2 bin 943 lira üzerinden hesaplanacağı dikkate alınarak trafik sigortasının primi belirlenmişti. Artık ise sigorta şirketi dayanaktan mahrum kalma tazminatı hesabını 11 bin 400 lira üzerinden hesaplayıp ödemek durumunda. İşte, sigortacıları isyan ettiren bahis da bu. Haliyle, ‘biz bu türlü bir prim almadık ki, ödeyelim’ diyorlar.