İstanbul’da değişik masraflarla şişirilen site aidatlarına yapılan artırım yüzde 200’lere ulaştı. Aidatla birlikte neredeyse iki kira ödeyen vatandaşlar isyanda. Uzmanlara nazaran site bütçeleri hemen denetlenmeli.
Yüksek kira artışlarının akabinde, konut sahibi ve kiracılar fahiş aidat oranlarıyla sarsıldı. Enflasyon ve döviz kurunu mazeret eden fırsatçı site idareleri yıllık aidatlara yüzde 200’e varan oranlarda artırım yaptı. Halkalı’daki 3 bin 531 daireden oluşan konut projesinde yıllık aidat kalemlerinde peyzaj bakımına 650 bin TL, golf araçlarının bakımına 60 bin TL, SMS ile bilgilendirmeye 18 bin TL yazılırken, çalışan maliyetleri için ise 15 milyon TL sarfiyat gösterildi. Yılın 7 ayında enflasyon mazeret edilerek site aidatlarına iki defa artırım yapan site idaresi 7 ayda aidatlara toplam yüzde 200 artırım yaptı.
7 AYDA İKİNCİ ZAM
60 metrekarelik 1+1 konutta oturan bir daire sakininin yılın başında 296 TL olan aylık aidatı evvel 467 TL’ye, ikinci artırımla ise 897 TL’ye yükseltildi. Site sakinleri, fahiş artırım kararına Facebook kümelerinde isyan ederken site idaresinin yansılara duyarsız kaldığı dikkat çekti. Tekrar Büyükçekmece’deki 2020 villalık projenin aylık aidat bedeli, 2 bin 900 TL’den evvel 3 bin 400 TL’ye akabinde 4 bin 100 TL’ye yükseltildi.
BÜTÇE DENETLENMELİ
Kiralardan sonra aidatları da ödeyemeyecek hale geldiklerini belirten site sakinlerinden Ç.S. kira artırımına getirilen yüzde 25’lık sınırlamanın benzeri formda site aidatlarına da uygulanmasının kural olduğunu söyledi. Bina idare şirketlerinin enflasyonu ve kuru mazeret edip fahiş artırımlar yaptığını vurgulayan Tüketiciler Birliği Genel Lideri Mahmut Şahin ise “Türkiye’de 30 bin bina idare şirketi var. Devlet bunların bütçelerini denetlemeli, site sakinleri de kesinlikle idare kararlarında aktif rol oynamalı” dedi.
EN SIK YAPILAN USULSÜZLÜKLER
Geliştirdiği site, plaza ve apartman yazılımıyla aidatları yüzde 30 düşürmeyi başaran Ali Emre Erişen, Türkiye’de toplu ömür alanlarının idaresinde önemli usulsüzlükler yapıldığına dikkat çekiyor. Olağan kurallarda site idarelerinin genel konsey yapmadan bütçe oluşturamadığını belirten Erişen, “Dolayısıyla yılda bir sefer artırım yapılmalı, fakat uyanıklık yapıp, Temsilciler Meclisi’ne gidip ek bütçe çıkarıyorlar. Böylelikle muhtaçlık olmasa da yıl içinde ikinci bir artırım yapıyorlar” dedi.
Erişen’in verdiği bilgiye nazaran site idareleri en çok şu yolsuzluklara başvuruyor:
* Sayaç okuma firmasıyla anlaşıp sıcak su bedeli ismi altında ek faturalar çıkarılıp geliri artırıyorlar
* Bankalara site aidatını taşımak için yüksek kurul bedelleri alınıyor. Bu bedeller, faizi işletilip yöneticiler ortasında hisse ediliyor.
* Sitenin gereksinimleri için dışarıdan alınan gereksinimlere gereğinin üzerinde bütçe çıkarılıyor. Bu bütçenin bir kısmı yöneticilerin cebine kalıyor.
KONUT FİYATINDA AYLIK ARTIŞ % 12.4
Merkez Bankası mayıs ayına ait konut fiyat endeksini açıkladı. Buna nazaran konut fiyatları aylık bazda yüzde 12.4, yıllık bazda ise yüzde 145,50 arttı. Böylelikle konut fiyatları yıllık bazda rekorunu tazeledi.
ÖNCE İTİRAZ SONRA DAVA
Site idarelerinin yaptığı fahiş artırımlara karşı site sakinlerinin hukuksal haklarını Avukat Elvan Kakıcı Şimşek şöyle sıraladı: “Site aidatlarına site idareleri karar veriyor. Lakin site sakinleri idarenin toplantılarına katılıp, kararlarını takip etmeli. Böylelikle sorun ortaya çıkar çıkmaz itiraz edebilirler. Fahiş artırımlar olursa site malikleri idare defterini isteyip incelesinler. Şayet usulsüzlükler tespit ederlerse evvel idareye itiraz edip düzeltilmesini talep etsinler. Gereken yapılmazsa Sulh Hukuk Mahkemeleri’ne dava açsınlar. Bu çeşit davalar ortalama 3 duruşma sürüyor ve ortalama bir yılda sonuçlanıyor.”