7 milyona yakın çalışan minimum fiyata yapılacak artırımı bekliyor. Taban fiyat tespit komitesi toplantılarına bugün prestijiyle başlayacak. Bu ay aşikâr olacak taban fiyatla birlikte birçok fiyatta de taban fiyata yapılan artırım oranında artışlar gerçekleşecek.
Asgari fiyatın artacak olmasıyla birlikte kimi fiyatlarda değişiklikler yaşanacak. Bunların başında işsizlik maaşı, askerlik ve doğum borçlanması, genel sıhhat sigortası primleri, 65 yaş üstü aylıkları, engelli aylığı, isteğe bağlı sigorta primleri, staj fiyatları, taban ücretlilerin rapor fiyatları ve Ferdi Emeklilik kesintilerinde farklılıklar oluştu.
İŞSİZLİK MAAŞI DEĞİŞECEK
Çalışanın ortalama brüt yararının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt taban fiyatın yüzde 80’ini geçemiyor. Yeni minimum fiyatın yüzde 30 olması halinde en düşük işsizlik maaşı 2563 lira, en yüksek de 6628 lira olarak ödenecek. Yüzde 40 artırım yapılırsa en düşük işsizlik maaşı 2759 lira, en yüksek de 7137 lira olacak. Yüzde 50 artırım yapılırsa en düşük işsizlik maaşı 2957 lira, en yüksek de 7647 lira olacak.
ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI
Emekli olmak isteyen lakin prim gün sayısı kâfi olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması meblağı da taban fiyat artırımı kadar artacak. Mevcut durumda en düşük prim 69 lira, en yüksek prim de 517 lira. Taban fiyatın yüzde 30 artması durumunda en düşük prim 89,7 lira, yüzde 40 artması durumunda 96,6 lira, yüzde 50 artması durumunda 103,5 lira olacak. Taban fiyatın yüzde 30 artması durumunda en yüksek prim 672 lira, yüzde 40 artması durumunda 723,8 lira, yüzde 50 artması durumunda 775,5 liraya yükselecek.
GENEL SIHHAT SİGORTASI PRİMLERİ
Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primleri de taban fiyat artırımı kadar artış yaşayacak. Geliri brüt minimum fiyatın 3’te birinin altında olan bireylerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. SGK, 2022’de Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primini aylık 215 lira olarak belirlemişti. Buna nazaran minimum fiyata yüzde 30 artırım gelirse en GSS 279,5 liraya, yüzde 40 artırım gelirse 301 liraya, yüzde 50 artırım gelirse 322,5 liraya yükselecek.
65 YAŞ AYLIĞI
65 yaş aylığına yapılacak artırım meblağı da yeni taban fiyatla değişiklik gösterecek. Mevcut 65 yaş aylığı 1684 lira olarak ödeniyor. Taban fiyata yüzde 30 artırım gelirse 65 yaş aylığı 2189 liraya, yüzde 40 artırım gelirse 2357 liraya, yüzde 50 artırım gelirse 2526 liraya yükselmesi bekleniyor.
ENGELLİ AYLIĞI
Yüzde 40-69 oranlarında engelliliği bulunanlar için taban fiyata yüzde 30 artırım gelirse engelli aylığı 1461 lira yüzde 40 artırım gelirse 1573 lira, yüzde 50 artırım gelirse 1686 liraya yükselecek. Yüzde 70 ve üzerinde engellilik oranı olanlar için taban fiyata yüzde 30 artırım gelirse engelli aylığı 2193 liraya, yüzde 40 artırım gelirse 2361 liraya, yüzde 50 artırım gelirse 2530 liraya yükselecek.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim fiyatını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sonu var. En az brüt minimum fiyatın yüzde 32’si, en çok da brüt taban fiyatın 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor.
Asgari fiyata yüzde 30 artırım gelirse en düşük isteğe bağlı prim 2705 lira, yüzde 40 artırım gelirse 2913 lira, yüzde 50 artırım gelirse 3121 lira olacak. En yüksek prim ise yüzde 30 artırım gelirse 20294 lira, yüzde 40 artırım gelirse 21855 lira, yüzde 50 artırım gelirse 23416 liraya çıkacak.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ
Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Ferdi Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların patronları tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti meblağı da artacak.
ASGARİ ÜCRETLİNİN KIDEM TAZMİNATI TAVANI YÜKSELECEK
Mevcut taban fiyatla birlikte taban ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 6471 lira oldu. Örnek vermek gerekirse 10 yıldır minimum fiyatlı olarak tıpkı işyerinde çalışan kişinin alacağı kıdem tazminatı 64 bin 700 lira oldu. (Not: Kıdem tazminatı olarak hesaplamıştır. İhbar tazminatı ve öbür özlük haklarına ait hesaplar katılmamıştır. Yalnızca oranın aşikâr olması için kıdem tazminatı baz alınmıştır. Damga vergisi hesaplamaya dahil edilmemiştir.)
Asgari fiyata yüzde 30 artırım gelmesi durumunda taban ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 8412 liraya, yüzde 40 artırım gelmesi durumunda 9059 liraya, yüzde 50 artırım gelmesi durumunda 9706 liraya yükselmesi bekleniyor.
RAPOR FİYATLARI DE ARTACAK
Asgari ücretliler 2022 yılı için ayakta tedavide günlük 144.5 lira, yatarak tedavide de 108.42 lira günlük rapor parası alıyordu. Taban fiyata gelecek olan artırımla bu sayılar da güncellenecek. Minimum fiyata yüzde 30 artırım gelmesi durumunda ayakta tedavide günlük 187,8 lira, yüzde 40 artırım gelmesi durumunda 202,3 lira, yüzde 50 artırım gelmesi durumunda da 216,7 liraya çıkması bekleniyor. Yatarak tedavide ise yüzde 30 artırım gelmesi durumunda 140,9 liraya, yüzde 40 artırım gelmesi durumunda 151,7 liraya, yüzde 50 artırım gelmesi durumunda 162,6 liraya yükselmesi bekleniyor.
STAJYER MAAŞLARINDA DA ARTIŞ OLACAK
Okullardan işletmelere staj yapmak için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj fiyatı de yeni Minimum fiyat artış oranı kadar yükselecek. Minimum fiyatın yüzde 30 artması durumunda staj fiyatı 2145 liraya, yüzde 40 artması durumunda 2310 liraya, yüzde 50 artması durumunda 2475 liraya yükselecek.